วันที่ 3 ก.ย. 62 ผู้สื่อข่าว ONB news รายงานว่า นายนิวัฒน์ วัฒนยมนาพร กรรมการที่ปรึกษาหน่วยอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและศิลปกรรมท้องถิ่นจังหวัดกระบี่ อาสาสมัครท้องถิ่นในการดูแลรักษามรดกทางศิลปวัฒนธรรม จ.กระบี่ กรมศิลปากร พร้อมด้วยช่างภาพอิสระและชาวบ้าน เข้าสำรวจภายในถ้ำ ที่อยู่ติดกับสำนักสงฆ์ถ้ำหลวงจา บ้านเขาแก้ว ม.4 ต.คลองยา อ. อ่าวลึก จ.กระบี่ หลังรับแจ้งจากชาวบ้านว่า พบเศษภาชนะดินเผา และโครงกระดูกจำนวนมาก โดยทางคณะสำรวจได้เดินขึ้นไปบริเวณปากถ้ำ สูงประมาณ 30 เมตร พบว่า ภายในถ้ำ แบ่งออกเป็น2ส่วน ส่วนหนึ่งเป็นโถงถ้ำ และอีกส่วนหนึ่งเป็นที่พำนักของพระสงฆ์ จำนวน 2 รูป บริเวณปากถ้ำ พบกองเศษกระดูก ขนาดเล็กและขนาดใหญ่จำนวนมาก คาดว่าเป็นกระดูกสัตว์ และบางส่วนอาจจะมีกระดูกของมนุษย์ รวมอยู่ด้วย ไมต่ำกว่า 100ชิ้น นอกจากนี้ยังพบชิ้นส่วนภาชนะดินเผา เช่น ชิ้นเศษหม้อ อีกจำนวนหนึ่ง คาดว่าอยู่ในยุคก่อนประวัติศาสตร์ 3,000-5,000 ปี

จากนั้นทางคณะนักอนุรักษ์ก็ ได้ เดินสำรวจบริเวณภายในถ้ำ พบว่า เป็นห้องโถงที่มีความกว้าง ที่เชื่อมถึงกัน รวม5 ห้อง เนื้อที่ประมาณ 3-5ไร่ ลักษณะอากาศภายในเย็นสบาย มีธารน้ำไหลผ่าน แต่ละห้องมีหินงอกหินย้อยที่มีความสวยงาม และที่โดดเด่น คือแท่นบัลลังก์หิน ที่มีลวดลายรูปทรงสวยงามแปลกตา จำนวนหลายแท่น ที่มีลวดลายสวยงามแปลกตา สะท้อนแสงระยิบระยับ เมื่อดูลักษณะของหินงอกหินย้อยแล้วมีการงอกขึ้นมาใหม่ตามหยดน้ำที่ไหลลงมา หรือที่เรียกว่า ถ้ำเป็น ทำให้มีสภาพอากาศเย็นสบาย เมื่อเดินสำรวจทางด้านข้าง พบว่า สามารถเดินออกไปชมวิวมุมสูงที่สวยงาม 180 องศา จึงเหมาะที่จะเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิอนุรักษ์และแหล่งเรียนรู้ได้